ناصرالدین شاه آکتور سینما و علاقهمندیهای هنریناصرالدین شاه قاجار را اغلب به عنوان پادشاهی علاقهمند به هنر و فرهنگ میشناسند، اما کمتر کسی از نقش بیبدیل او در تاریخ سینمای ایران آگاه است. این شهریار قاجاری با شور و اشتیاقی مثالزدنی به دنیای نمایش و تصویر علاقه داشت و به جرأت میتوان او را یکی از پیشگامان هنرهای بصری در ایران دانست.پیشینه تعامل ناصرالدین شاه با هنر نمایشاز نخستین سالهای سلطنت، شاه قاجار توجه خاصی به هنرهای بصری نشان میداد:تشکیل گروههای تئاتر درباری با الهام از نمایشهای اروپاییاستخدام هنرمندان خارجی برای آموزش فنون نمایشیساخت سالنهای خصوصی برای اجرای نمایشهای سلطنتیورود نخستین دوربینهای فیلمبرداری به ایرانمقالههای تاریخی نشان میدهد ناصرالدین شاه آکتور سینما با اصرار شخصی خود موجب واردات فناوریهای تصویری از اروپا شد. این اقدامات شامل:خرید اولین دستگاههای عکاسی در سال ۱۲۴۲ خورشیدیاستخدام عکاسان فرانسوی برای مستندسازی زندگی دربارتهیه آلبومهای تصویری از مناظر تاریخی ایرانآثار به جا مانده از فعالیتهای سینمایی ناصرالدین شاهگنجینه عکسهای تاریخیبیش از ۳۰۰۰ قطعه عکس تاریخی از دوران قاجار در آرشیوهای سلطنتی وجود دارد که بسیاری از آنها مستقیماً زیر نظر شاه تهیه شدهاند. این مجموعه امروزه به عنوان یکی از ارزشمندترین منابع تاریخ تصویری ایران شناخته میشود.تجربیات پیشرفته در زمینه تصویر متحرکبرخی اسناد نشان میدهد ناصرالدین شاه آکتور سینما دستور ساخت ابزارهای ابتدایی برای ایجاد تصاویر متحرک را داده بود. اگرچه این تلاشها به تولید فیلم منجر نشد، اما آغازگر موج جدیدی در هنرهای تجسمی ایران بود.تأثیرگذاری فرهنگی ناصرالدین شاه بر سینمای معاصر ایراننظرات کارشناسی نشان میدهد اقدامات این پادشاه قاجار بسترساز تحولات مهمی در قرن بعد شد:تشکیل اولین مدارس هنری با الهام از ایدههای شاهترویج فرهنگ مستندسازی تصویری در میان درباریانایجاد علاقه عمومی به هنرهای نمایشی در جامعهنشانههای مدرنیته در رویکرد هنری شاه قاجارفعالیتهای ناصرالدین شاه آکتور سینما نشان دهنده نگاهی پیشرو به هنر بود که در آن زمان کمنظیر محسوب میشد. از مهمترین ویژگیهای این رویکرد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:تلفیق هنر سنتی ایرانی با فناوریهای روز دنیااستفاده از هنر به عنوان ابزاری برای معرفی فرهنگ ایرانیپشتیبانی مالی از هنرمندان نوآورنتیجهگیری: میراث ماندگار یک پادشاه هنردوستبررسی زندگی ناصرالدین شاه آکتور سینما نشان میدهد این چهره تاریخی نقش بیبدیلی در شکلگیری جنبههای مختلف هنرهای تصویری ایران داشت. از ثبت تصاویر تاریخی گرفته تا پایهگذاری زیرساختهای اولیه سینما، اقدامات او الهامبخش نسلهای بعدی هنرمندان شد. امروزه با نگاهی عمیقتر به فعالیتهای هنری این پادشاه قاجار، میتوان درک بهتری از ریشههای سینمای معاصر ایران به دست آورد.
