کریدور زنگزور و بازی بزرگ قدرت‌های جهانی
کریدور زنگزور به عنوان یکی از حساسترین مسیرهای ارتباطی در قفقاز جنوبی، در کانون توجهات بین‌المللی قرار گرفته است. این گذرگاه استراتژک نه تنها نقش حیاتی در ترانزیت انرژی دارد، بلکه مانند پلی ژئوپلیتیک، قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به چالش کشیده است.
ابعاد امنیتی توافق کریدور زنگزور
با امضای تفاهمنامه سه‌جانبه بین آذربایجان، ارمنستان و آمریکا، سوالات زیادی درباره تأثیرات این پروژه بر امنیت ملی ایران مطرح شده است. تحلیلگران معتقدند:
ایجاد پایگاه‌های نظامی بالقوه در مجاورت مرزهای شمالی ایران
تغییر توازن قوا در منطقه قفقاز
احتمال تشدید فعالیت‌های تجزیه‌طلبانه
نقش ترامپ در معادلات منطقه‌ای
سیاست‌های تهاجمی دولت پیشین آمریکا در قبال ایران، این کشور را به سمت ایجاد اتحادهای جدید در مناطق همجوار سوق داده است. سخنان اخیر ترامپ درباره الحاق احتمالی اوکراین به ناتو و توافق کریدور زنگزور نشان‌دهنده استراتژی چندلایه واشنگتن برای محدودسازی تهران است.
واکنش ایران به تحرکات مرزی
دیپلمات‌های ایرانی به صورت فعالانه در حال رصد تحولات هستند. سردار قاآنی در آخرین اظهارات خود تأکید کرد: «حفظ تمامیت ارضی ایران خط قرمز غیرقابل انکاری است که با هرگونه تهدید علیه آن با قاطعیت برخورد خواهد شد.»
تحلیل ژئوپلیتیک کریدور زنگزور
کاهش وابستگی اروپا به انرژی روسیه
تقویت موقعیت ترکیه به عنوان هاب انرژی
ایجاد کریدور جایگزین برای تنگه هرمز
چالش‌های پیش روی ایران در بحران زنگزور
کارشناسان تحولات اخیر را نقطه عطفی در روابط ایران با همسایگان شمالی ارزیابی می‌کنند. تمرکز بر موارد ذیل ضروری به نظر می‌رسد:
تقویت دیپلماسی اقتصادی با کشورهای حوزه خزر
بازنگری در استراتژی‌های امنیت مرزی
ایجاد پل ارتباطی با بازیگران جدید منطقه‌ای
راهکارهای مقابله با تهدیدات نوظهور
اتخاذ رویکردهای نوین در حوزه‌های زیر می‌تواند موقعیت ایران را در معادلات منطقه‌ای تقویت کند:
توسعه همکاری‌های راهبردی با روسیه
افزایش حضور در سازمان‌های منطقه‌یی مانند شانگهای
تقویت قدرت بازدارندگی نظامی
نتیجه‌گیری: آینده‌نگری در سایه تحولات منطقه‌ای
کریدور زنگزور همچون آینهای از پیچیدگی‌های ژئوپلیتیک عصر حاضر است. ایران باید با تکیه بر دیپلماسی فعال، تقویت اتحادهای استراتژیک و بهره‌گیری از ابزارهای قدرت نرم، از تبدیل این چالش به تهدید جدی جلوگیری کند. تجربه تاریخی نشان داده که هوشیاری دیپلماتیک همراه با آمادگی نظامی، کلید حفظ منافع ملی در بحران‌های منطقه‌ای است.
