علی هاشمی؛ نمادی از مقاومت و ابهامات تاریخی
نام علی هاشمی برای دهه‌ها در حاشیهٔ ابهامات و اتهامات ناروا محصور بود، اما اکنون به سوژه‌ای تاثیرگذار در سینمای ایران تبدیل شده است. این فرمانده ارتش جمهوری اسلامی که نقش کلیدی در عملیات‌های مهم دفاع مقدس داشت، امروز در کانون توجه دو اثر سینمایی در جشنواره فیلم فجر قرار گرفته است.
نقش استراتژیک علی هاشمی در دفاع مقدس
هاشمی با طراحی تاکتیک‌های هوشمندانه نظامی، سهم بسزایی در پیشرفت نیروهای ایرانی داشت:
تشکیل تیپ ۳۷ نور و سازماندهی قوای رزمی در خوزستان
طراحی عملیات فریب در هورالعظیم برای پیشبرد فتح فاو
ایجاد سیستم دفاعی پیشرفته در محور حمیدیه
مهندسی عملیات روانی علیه دشمن
یکی از جالب‌ترین بخش‌های کارنامه نظامی هاشمی، استفاده خلاقانه از جنگ روانی بود:
استفاده از کامیون‌های شبه نظامی برای فریب سامانه‌های شناسایی عراق
احداث سنگرهای فیک در مناطق استراتژیک
شبیه‌سازی تحرکات گسترده نیروها
روایت یک شهادت مبهم
حادثه چهارم تیر ۱۳۶۷ در جزیره مجنون سرآغاز فصل تاریکی برای میراث هاشمی شد:
مفقودالاثر شدن در میانه نبرد سنگین
عدم حضور در لیست اسرای صلیب سرخ
شکل‌گیری شایعات جاسوسی به دلیل قومیت عربی
بازسازی چهره تاریخی در سینما
دو فیلم «اشک هور» و «اسفند» با رویکردهای متفاوت به بازخوانی زندگی هاشمی پرداخته‌اند:
نقد سیستم مدیریت بحران در جنگ
بازتاب تنش‌های قومیتی در فضای نظامی
بررسی چالش‌های خانواده‌های مفقودان جنگی
سایه سنگین اتهامات بر خانواده
بازماندگان هاشمی بیش از دو دهه با چالش‌های متعدد مواجه بودند:
محرومیت از مزایای ایثارگری
تحمل فشارهای اجتماعی
ممنوعیت سخن گفتن درباره هویت واقعی
احیای میراث یک قهرمان
کشف پیکر هاشمی در سال ۱۳۸۹ واقعه‌ای سرنوشت‌ساز بود که:
سند محکمی بر رد ادعاهای جاسوسی ارائه کرد
زمینه بازسازی هویت نظامی او را فراهم نمود
توجه هنرمندان را به بازخوانی تاریخ جلب کرد
نتیجه‌گیری: درس‌هایی از یک زندگی چالش‌برانگیز
سرگذشت علی هاشمی دریچه‌ای به روی پیچیدگی‌های تاریخ معاصر می‌گشاید. احیای یاد این فرمانده در قالب آثار سینمایی، فرصتی است برای:
بازنگری در روایت‌های یکطرفه تاریخی
تمرکز بر نقش اقوام مختلف در دفاع از میهن
نقد سازوکارهای مدیریت اطلاعات در بحران‌ها
علی هاشمی امروز نه به عنوان یک شخصیت حاشیه‌ساز، که به نمادی از مقاومت چندلایه تبدیل شده است که پرداختن به ابعاد مختلف زندگی‌اش می‌تواند چراغ راه نسل‌های آینده باشد.
