یحیی سنوار؛ نماد مقاومت در قلب خاورمیانه
زندگی پرپیچوخم یحیی سنوار، از کوچههای تنگ اردوگاه پناهندگان در غزه تا جایگاه رهبری حماس، داستانی است از مقاومت، زندان و مبارزه بیامان. این چهره سرشناس فلسطینی که به «مار سفید غزه» شهرت داشت، مسیر تاریخی خود را با تأثیرگذاری بر معادلات سیاسی منطقه رقم زد.
نقطه آغاز: تولد در آوارگی
در ۲۹ اکتوبر ۱۹۶۲، خانوادهای آواره از اشکلون در اردوگاه کَیُونس غزه صاحب پسری شدند که بعدها به نماد مقاومت تبدیل شد. کودکی سنوار با خاطرات جنگ ۱۹۶۷ و اشغال غزه توسط اسرائیل گره خورد. او از همان نوجوانی وارد حلقههای مذهبی-سیاسی شد.
مسیر تحصیلی و شکلگیری تفکرات
فارغالتحصیل از مدرسه پسرانه خان یونس
لیسانس مطالعات عربی از دانشگاه اسلامی غزه
عضویت در انجمنهای دانشجویی اسلامگرا
سالهای سیاه زندان
دستگیری در ۱۹۸۹ به اتهام همکاری در عملیات نظامی علیه اسرائیل، فصل جدیدی در زندگی سنوار گشود. ۲۲ سال حبس در زندانهای اسرائیل نه تنها او را محدود نکرد، بلکه به مدرسهای برای تقابل ایدیولوژیک تبدیل شد.
صعود به رهبری حماس
پس از آزادی در مبادله اسرا ۲۰۱۱، سنوار با سرعتی خیرهکننده مراتب ترقی در ساختار حماس را طی کرد:
معمار اصلی ایجاد اتحاد بین جناحهای مختلف فلسطینی
طراحی استراتژیهای نظامی غیرمتعارف
نقش کلیدی در تقویت زیرساختهای امنیتی غزه
جنگ با دنیای غرب
اتهامهای بینالمللی از ۲۰۱۵ به بعد، از طراحی ترور رهبران اسرائیلی تا استفاده از غیرنظامیان در جنگ، زندگی سنوار را به مخاطره انداخت. دادگاه جنایی بینالمللی در ۲۰۲۴ برای او حکم جلب صادر کرد.
پایان یک اسطوره
در ۱۶ اکتوبر ۲۰۲۴، عملیات ویژه اسرائیل در غزه نقطه پایان بر زندگی این استراتژیست نظامی گذاشت. مرگ او موجی از واکنشها در جهان عرب ایجاد کرد و نامش را در فهرست شهیدان جنبش مقاومت ثبت نمود.
درسهایی از زندگی یحیی سنوار
سرگذشت یحیی سنوار به ما میآموزد که جغرافیای مبارزه در خاورمیانه چقدر پیچیده است. او از کوچههای محقر اردوگاههای پناهندگی تا جنگ قدرتهای جهانی پیش رفت و به نمادی تبدیل شد که هم قهرمان بود هم ضدقهرمان. برای تحلیل تاریخ معاصر فلسطین، شناخت لایههای مختلف شخصیت سنوار ضروری است. حالا پس از مرگش، میراث او همچنان بر تحولات منطقه سایه افکنده است.