مکانیسم ماشه در برجام: نقطه عطفی در روابط ایران و اروپاتحلیلگران سیاسی معتقدند فعالسازی مکانیسم ماشه در توافق هستهای برجام ممکن است به یکی از تعیینکنندهترین تحولات دیپلماتیک سالهای اخیر تبدیل شود. این سازوکار که به عنوان اهرم فشار در مذاکرات هستهای طراحی شده، اکنون به مرکز ثقل مناقشات بین ایران و قدرتهای اروپایی تبدیل شده است.پیشینه تاریخی مکانیسم ماشهمکانیسم ماشه در متن اصلی برجام به عنوان راهکاری برای حل اختلافات پیشبینی شده بود. این سازوکار شامل مراحل زیر است:تشکیل کمسیون مشترک بررسی اختلافاتارجاع مسئله به شورای امنیت در صورت عدم حلوفصلبازگشت خودکار تحریمهای پیشین سازمان مللچالشهای فعلی در مذاکراتگفتههای اخیر دیپلماتهای اروپایی حاکی از تنشهای فزاینده در خصوص موارد ذیل است:محدودیتهای دسترسی آژانس بینالمللی انرژی اتمیمسئله غنیسازی اورانیوم به سطح ۶۰ درصدهمکاریهای نظامی ایران با قدرتهای منطقهایتحلیل پیامدهای فعالسازی مکانیسمکارشناسان اقتصادی هشدار میدهند فعالسازی این سازوکار ممکن است موجب:کاهش ۳۰ درصدی صادرات نفت ایرانمحدودیت در مبادلات بانکی بینالمللیتشدید بحران ارزی در بازارهای داخلیواکنشهای بینالمللیکشورهای مختلف جهان مواضع متفاوتی نسبت به این مسئله اتخاذ کردهاند:روسیه: مخالف شدید با فعالسازی مکانیسمچین: دعوت به گفتگوهای چندجانبهکشورهای عربی حاشیه خلیج فارس: حمایت ضمنی از اقدام اروپاسناریوهای محتمل آیندهتحلیلگران چهار سناریوی اصلی را برای ماههای آینده پیشبینی میکنند:تمدید مهلت مذاکرات با میانجیگری قطرفعالسازی محدود مکانیسم با تخفیفهای خاصخروج کامل اروپا از برجامتوافق جدید با بازنگری کامل مفادنتیجهگیری: آیندهای نامشخص با پیامدهای گستردهمکانیسم ماشه در برجام به نقطه عطفی تبدیل شده که نتیجه آن میتواند روابط بینالمللی در خاورمیانه را برای دهه آینده شکل دهد. کارشناسان توصیه میکنند:افزایش دیپلماسی عمومی توسط ایرانتشکیل کارگروه اضطراری اقتصادیتقویت همکاریهای منطقهای جایگزیناین بحران دیپلماتیک نیازمند رویکردی هوشمندانه است که هم منافع ملی را حفظ کند و هم از تشدید تنشهای بینالمللی جلوگیری نماید.