مسعود رجوی؛ چهره‌ای اسرارآمیز در تاریخ معاصر ایران
مسعود رجوی به عنوان یکی از بحث‌برانگیزترین شخصیت‌های سیاسی ایران معاصر شناخته می‌شود. زندگی پر فراز و نشیب او از مبارزات علیه حکومت پهلوی تا رهبری سازمان مجاهدین خلق، همواره مورد توجه تحلیلگران سیاسی بوده است.
تحصیلات و آغاز فعالیت‌های انقلابی
این چهره سیاسی در سال 1327 هجری شمسی متولد شد. دوران دانشجویی او در دانشگاه تهران همزمان با شکل‌گیری عقاید انقلابی بود. تحصیل در رشته حقوق سیاسی باعث شد به صورت حرفه‌ای وارد عرصه مبارزات سیاسی شود.
نقش کلیدی در سازمان مجاهدین خلق
پیوستن به سازمان در 20 سالگی
بازداشت توسط ساواک و محکومیت به اعدام
تغییر حکم به حبس ابد پس از انقلاب 57
تصدی رهبری سازمان در سال 1358
مهاجرت اجباری و فعالیت‌های بین‌المللی
با تشدید فشارها بر مخالفان در سال 1360، رجوی همراه ابوالحسن بنی‌صدر به پاریس فرار کرد. تشکیل شورای ملی مقاومت ایران در تبعید، نقطه عطفی در فعالیت‌های او محسوب می‌شود. انتقال پایگاه عملیاتی به عراق در سال 1365، فصل جدیدی از چالش‌های این سازمان را رقم زد.
ناپدید شدن مرموز و پیامدهای آن
در آستانه حمله آمریکا به عراق در سال 1382، مسعود رجوی به طور مرموزی ناپدید شد. برخی منابع او را زنده و در خفا می‌دانند، درحالی که تحلیلگران دیگری مرگ او را محتمل می‌دانند. همسرش مریم رجوی از آن زمان تاکنون نقش رهبری سازمان را برعهده دارد.
چالش‌های حقوقی بین‌المللی
حکم بازداشت 2010 دولت عراق
اتهامات مربوط به جنایت علیه بشریت
محاکمه غیابی 104 عضو سازمان در ایران (1402)
زندگی شخصی و روابط خانوادگی
ازدواج‌های متعدد رجوی همیشه مورد توجه رسانه‌ها بوده است. او ابتدا با اشرف ربیعی ازدواج کرد که در درگیری‌های مسلحانه کشته شد. سپس با دختر بنی‌صدر ازدواج کرد که پس از یک سال به طلاق انجامید. ازدواج سوم او با مریم قجر عضدانلو در سال 1364، تحول مهمی در ساختار رهبری سازمان ایجاد کرد.
نتیجه‌گیری: میراث پیچیده یک انقلابی
مسعود رجوی به عنوان نمادی از مقاومت ضدحکومتی و همزمان چهره‌ای جنجالی در تاریخ معاصر ایران باقی مانده است. سرنوشت نامعلوم او پس از دو دهه، همچنان به عنوان معمايی حل‌نشده در تحولات منطقه‌ای مطرح است. تحلیل دقیق ابعاد مختلف زندگی و فعالیت‌های او نیازمند بررسی بیطرفانه اسناد تاریخی و شواهد متقن است.
