دریاچه ارومیه؛ نگین فیروزه‌ای شمال غرب ایراندریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین دریاچه آب شور خاورمیانه، نه تنها یک جاذبه طبیعی بی‌نظیر، بلکه بخشی از هویت تاریخی و زیست‌محیطی ایران محسوب می‌شود. این اکوسیستم منحصر به فرد با چالش‌های جدی مواجه است که نیازمند توجه فوری است.تاریخچه پر فراز و نشیب نامگذاریاین پهنه آبی در طول تاریخ اسامی مختلفی از جمله «چی‌چست» به معنای درخشان و «کبودان» را به خود دیده است. تغییر نام به «رضائیه» در دوره پهلوی و بازگشت به نام باستانی «ارومیه» پس از انقلاب، نشان‌دهنده اهمیت فرهنگی این منطقه است.گنجینه زیست‌بومی در خطرمجموعه‌ای از ۳۱۱ گونه گیاهی نادرزیستگاه ۲۲۶ گونه پرنده مهاجر و بومیخطر انقراض آرتمیا اورمیانا به عنوان قلب تپنده زنجیره غذاییعوامل تشدید کننده بحران زیست‌محیطیساخت ۴۴ سد روی رودخانه‌های ورودی، حفر ۴۸ هزار چاه غیرمجاز و توسعه ناپایدار کشاورزی موجب کاهش ۸۸ درصدی مساحت دریاچه شده‌اند. کارشناسان معتقدند مدیریت نادرست منابع آبی مهم‌تر از تغییرات اقلیمی در این فاجعه نقش داشته است.راهکارهای نجات بخشبازسازی مسیرهای آبی سنتیاستفاده از فناوری‌های نوین آبیاریاحیای سیستم‌های طبیعی تصفیه آبهمکاری بین‌المللی برای انتقال تجربیاتجاذبه‌های گردشگری پیرامونیبا وجود چالش‌های موجود، منطقه حاشیه دریاچه میزبان جاذبه‌هایی است که ارزش بازدید دارند:کلیسای تاریخی ننه مریم در فاصله ۳۰ کیلومتریموزه ارومیه با گنجینه‌ای از آثار باستانیپارک جنگلی سرسبز شیخ تپهاقامتگاه‌های پیشنهادیهتل بین‌المللی یادمان ارومیهاقامتگاه بوم‌گردی ساحل نقره‌ایهتل آپارتمان مهر ارومیهنتیجه‌گیری: فرصتی برای بازسازی اکوسیستمنجات دریاچه ارومیه نیازمند عزم ملی و بین‌المللی است. با اجرای برنامه‌های مدیریت آب شهری و کشاورزی پایدار، احیای گونه‌های در معرض انقراض و توسعه گردشگری مسئولانه، می‌توان این میراث طبیعی را برای نسل‌های آینده حفظ کرد. مشارکت جامعه محلی و آگاه‌سازی عمومی نقش کلیدی در این فرآیند ایفا می‌کند.
