جیش العدل؛ نقطه تلاقی بحران‌های امنیتی و اجتماعیجنبشی که تحت عنوان جیش العدل شناخته می‌شود، به یکی از چالش‌برانگیزترین مسائل امنیتی در جنوب شرق ایران تبدیل شده است. این گروه با شعار دفاع از حقوق اقلیت سنی مذهب در سیستان و بلوچستان، الگویی پیچیده از مناسبات قومی، مذهبی و جغرافیایی را ایجاد کرده که نیازمند بررسی همه‌جانبه است.ریشه‌های شکل‌گیری و تحولات سازمانیتکوین جیش العدل را می‌توان واکنشی به تحولات منطقه‌ای پس از انحلال جندالله دانست:انتقال ساختار رهبری از نظام قبیله‌ای به سازمان‌دهی شبه‌نظامیتغییر استراتژی از حملات چریکی به عملیات رسانه‌محوراستفاده از شکاف‌های قومی-مذهبی برای جذب نیروجنگ سایه‌ها در مرزهای شرقیمنطقه مرزی ایران و پاکستان به صحنه نبرد پنهانی تبدیل شده است:استفاده از جغرافیای کوهستانی برای استتار عملیاتبهره‌گیری از شبکه‌های قاچاق برای تأمین مالیبهره‌برداری از نارضایتی‌های اجتماعی در جذب نیروپیامدهای امنیتی و راهبردهای مقابلهفعالیت‌های جیش العدل تأثیرات عمیقی بر ثبات منطقه داشته است:افزایش هزینه‌های امنیتی در مرزهای شرقیتشدید احساس تبعیض در میان جامعه بلوچآسیب‌پذیری پروژه‌های توسعه‌ای منطقهگفتگوهای پنهان و سناریوهای آیندهسناریوهای محتمل برای آینده جیش العدل شامل موارد زیر است:ادغام با سایر گروه‌های معارض در منطقهتغییر استراتژی به مبارزه سیاسی-اجتماعیافزایش همکاری‌های فرامنطقه‌ای با بازیگران خارجینتیجه‌گیری: در جستجوی راهکارهای پایدارمواجهه با پدیده جیش العدل نیازمند نگاهی چندلایه است. حل این چالش تنها از طریق رویکرد امنیتی ممکن نیست و باید ترکیبی از راهکارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را شامل شود. سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساختی، ایجاد مکانیزم‌های گفتگوی بین‌مذهبی و بازتعریف سیاست‌های انسجام ملی می‌تواند گام‌های مؤثری در کاهش تنش‌های منطقه باشد.
